ขนม เต่เหลี่ยว (จันอับ) แปลว่า ขนม ที่กินกับน้ำชาจีน

ชาวจีนนิยมนำขนมรวม หรือที่เรียกว่า “เต่เหลี่ยว” มาใช้ในพิธีกรรมต่าง ๆ เพราะถือว่าเป็นสิ่งที่ทำมาจากพืชพรรณธัญญาหาร ได้แก่ ถั่ว งา น้ำตาล ข้าวจ้าว ข้าวเหนียว ฯลฯ ดังนั้นเชื่อกันว่าหากนำมาตั้งในโต๊ะบูชา จะส่งผลให้เกิดความอุดมสมบูรณ์ ทำให้เกิดสิริมงคล ต่อตนเอง และครอบครัว นอกจากนี้ เต่เหลี่ยว ยังเป็นขนมที่ขาดไม่ได้ในงานแต่งงานของชาวจีน และ ชาวไทย เพราะเชื่อว่าความหวานของ เต่เหลี่ยว หรือ จันอับจะทำให้ชีวิตคู่รัก รักกันเป็นอย่างดี เต่เหลี่ยว เป็นหนึ่งในส่วนประกอบของการส่งของหมั่นให้เจ้าสาวด้วยเช่นกัน

“เต่” แปลว่า “น้ำชา”
“เต่เหลี่ยว” แปลว่า “ขนมแกล้มน้ำชา”
ในสมัยโบราณ พบว่าในสูจิบัตรงานสมโภชน์พระนครสมัยรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว มีการกล่าวถึงขนม เต่เหลี่ยว ถึง 58 ชนิด

ปัจจุบันประเทศไทยสามารถพบ เต่เหลี่ยว ได้ 2 ชนิดคือ เต่เหลี่ยว แบบแต้จิ๋ว หรือ กวางตุ้ง และ เต่เหลี่ยว แบบฮกเกี้ยน

เต่เหลี่ยว แบบฮกเกี้ยนจะมีเครื่องประกอบทั้งหมด 13 ชนิด แต่ละชนิดจะเป็น เต่เหลี่ยว แบบที่แต้จิ๋วไม่มี ยกเว้นฟักเชื่อม ได้แก่
1. ขนมลูกระเบิด (ฉิ่วอิ้ม)
2. ขนมข้าวพอง (บี้ผ้าง)
3. ขนมปังกรอบสีเหลือง (อึ้งโรตีเฉียด)
4. ขนมปังกรอบสีแดง (อั่งโรตีเฉียด)
5. ขนมงาตัด (หมั่วถึง)
6. ขนมถั่วตัด (ถ้อต่าวถึง)
7. ขนมเม็ดงา (หมั่วเลี๊ยบ หรือกิมชิวเปี้ย)
8. ขนมลูกกวาด (เส่งหยิน)
9. น้ำตาลกรวด (เป่งถึง)
10. ฟักเชื่อม (ตัวโก๊ย หรือตังกวยแฉะ)
11. พุทราแดงแห้ง (อั่งโจ้)
12. ขนมโก๋อ่อน (เก็ตฮองเตียว หรือเก็ตหลองเตียว)
13. ขนมก้านบัว (ฉุ่นโจ้)
**เต่เหลี่ยว แบบฮกเกี้ยนหาทานได้ยากมาก พบได้เฉพาะที่ จังหวัดภูเก็ต เท่านั้น

เต่เหลี่ยว แบบกวางตุ้งหรือแต้จิ๋ว มีเครื่องประกอบทั้งหมด ประมาณ 5 ชนิดหลัก ได้แก่
1. ขนมถั่วตัด (เต้าปัง) และขนมงาตัด (อิ่วหมั่วปัง)
2. ขนมงาอ่อน (เหม่งทึ้ง หรือหนึงทึ้ง)
3. ข้าวพอง (โหงวจั่งปัง)
4. ฟักเชื่อม (กวยแฉะ)
5. ลูกกวาด (ซกซา)

สำหรับขนมเต่เหลี่ยวแบบจีนฮกเกี้ยนในภูเก็ต ปัจจุบันที่หาซื้อได้ที่ ร้านเค่งติ้น ซึ่งขายขนมพื้นเมืองภูเก็ต ซึ่งรวบรวมขนมพื้นเมืองภูเก็ตไว้มากมายหลายชนิด จะเป็นแบบลดทอนลงเหลือ 9 ชนิดคือ
1. ขนมลูกระเบิด (ฉิ่วอิ้ม)
2. ขนมข้าวพอง (บี้ผ้าง)
3. ขนมถั่วตัด (ถ้อต่าวถึง)
4. ขนมลูกกวาด (เส่งหยิน)
5. ขนมปังกรอบสีเหลือง (อึ้งโรตีเฉียด ) ขนมปังกรอบสีแดง (อั่งโรตีเฉียด)
6. ขนมเม็ดงา (หมั่วเลี๊ยบ หรือกิมชิวเปี้ย)
7. น้ำตาลกรวด (เป่งถึง)
8. ฟักเชื่อม (ตัวโก๊ย หรือตังกวยแฉะ)
9. ขนมก้านบัว (ฉุ่นโจ้)

ไม่ว่าจะเป็น เต่เหลี่ยว แบบไหน ก็ถือเป็นขนมที่ขาดไม่ได้ ในหมู่ชาวไทยเชื้อสายจีน ของจังหวัดภูเก็ต