ใครมาเที่ยวที่ภูเก็ตอีกกิจกรรมหนึ่งที่ไม่ควรพลาด คือ การไปเดินชมอาคารย่านเมืองเก่าภูเก็ต บริเวณถนนดีบุก ถนนถลาง ถนนกระบี่ และถนนพังงา และเมื่อไปเดินชมอาคารเก่าแก่แบบชิโนโปรตุกิสกันแล้ว ก็ห้ามพลาดซื้อของฝากจากภูเก็ตติดไม้ติดมือกันไป ซึ่งวันนี้ขอแนะนำผ้าปาเต๊ะค่ะ
ผ้าปาเต๊ะมีจำหน่ายที่ถนนถลางมากมายหลายร้าน ซึ่งถนนถลางนี้นับว่าเป็นแหล่งรวมร้านผ้าของภูเก็ตเลยก็ได้ วันนี้พามาดูผ้าที่ร้านโตราคาน ได้ความรู้เรื่องผ้าปาเต๊ะจากพี่คานเจ้าของร้านมากมายเลย ทั้งเรื่องผ้าปาเต๊ะและเรื่องราวเกร็ดความรู้ต่างๆ ประเพณีภูเก็ต บ้าบ๋า-เพอรานากัน เยอะมากเลย (ลืมบอกไปค่ะ ร้านนี้เปิดมากว่า 70 ปีแล้วนะ)

สำหรับผ้าปาเต๊ะเท่าที่ดูมาหลายร้าน ราคาจะมีตั้งแต่หลักร้อยไปจนถึงหลักพัน (บางร้านก็มีผ้าวาดมือจากศิลปินชื่อดัง หายาก ราคาเหยียบหมื่น) ผ้าปาเต๊ะนั้นอย่างที่บอกว่ามีหลายราคา ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับกรรมวิธีในการทำ อาทิ การพิมพ์จากแม่พิมพ์แบบโรงงาน ซึ่งอันนี้ราคาจะเบาหน่อยเป็นหลักร้อย เพราะทำจากโรงงานก็จะพิมพ์ได้ทีละมากๆ ลายซ้ำๆ กัน
ราคาแรงขึ้นมาอีกนิดก็จะเป็นผ้าที่ใช้การพิมพ์เหมือนกัน แต่เป็นการพิมพ์ด้วยมือจากแม่พิมพ์ทองเหลืองที่ทำไว้แล้ว ซึ่งก็จะทำง่ายขึ้นมาอีกนิดนึง ความซ้ำของลายผ้าแต่ละผืนก็มี แต่ถือว่าเป็นการทำมือหรือแฮนด์เมด ส่วนอีกแบบราคาก็ขยับสูงมาอีก คือ การพิมพ์มือเหมือนกัน แต่เป็นพิมพ์มือแบบต่อลาย เอาลายเล็กๆ มาพิมพ์ให้เป็นภาพใหญ่ ลงสีอะไรทีหลังด้วยภู่กัน
สุดท้ายเป็นงานที่เรียกว่าราคาใช้ได้ (ค่อนข้างสูง) แต่เป็นที่นิยมของนักสะสม เพราะเป็นผ้าวาดมือทั้งผืน มีผืนเดียวในโลก ผืนผ้าจะมีรายละเอียดต่างๆ ที่ไม่เหมือนกัน เป็นงานฝีมือ งานศิลปะ (ลองวาดภาพซ้ำๆ กัน ก็จะเห็นว่าวาดยังไงก็ไม่เหมือนเดิมเด๊ะๆ) งานผ้าแบบนี้จะมีตำหนินิดหน่อยทุกผืน ส่วนใหญ่เป็นการไหลของสี ซึ่งตำหนินี้ก็จะเป็นอีกจุดหนึ่งที่นักเลงผ้าปาเต๊ะเค้าใช้ดูผ้ากัน
ผ้าปาเต๊ะนอกจากภาพวาดธรรมดาแล้ว ยังมีแบบปักลูกปัดด้วย ราคาสำหรับผ้าปักก็จะสูงขึ้นมาอีก แต่ก็เป็นที่นิยมกันเพราะเวลาใส่แล้วลวดลายมันจะดูเด่นมีมิติขึ้นมา บางผืนก็จะวิบๆ วับๆ สวยมากสำหรับงานกลางคืน เรียกว่าคุ้มค่าการลงทุน
ผ้าปาเต๊ะนิยมใส่กับเสื้อลูกไม้และเสื้อคอตั้งแขนจีบตามสไตล์บ้าบ๋า แต่สำหรับใครที่ไม่สะดวกจะแต่งแบบบ้าบ๋า ปัจจุบันเค้าก็มีการออกแบบให้ทันสมัย เอามาทำชุด ตัดกระโปรง กางเกง ใส่ได้หลายโอกาสขึ้น จะซื้อผ้าเป็นชิ้นมาตัดเองหรือซื้อสำเร็จที่ร้านเลยก็ได้ ลองมาเดินเลือกดูที่ถนนถลางที่นี่มีหลายร้านหลายราคาให้เลือก
วันนี้ไปก่อนนะคะ สำหรับด้านล่างเป็นเรื่องราวน่ารู้จากพี่คาน (สมยศ ปาทาน ทายาทรุ่นที่ 2 ของร้านโตราคาน) คลิปวีดีโอมีสามตัวแยกกันดังนี้ เรื่องราวของผ้าปาเต๊ะ วิวัฒนาการของการแต่งกายแบบบ้าบ๋าภูเก็ต และประเพณีการแต่งงานของภูเก็ต
สมยศ ปาทาน กับเรื่องราวของผ้าปาเต๊ะ – โตราคาน ถนนถลาง ภูเก็ต
ชุดเครื่องแต่งกายประเภทต่างๆ โดยคุณสมยศ จากร้านโตราคาน – บ้าบ๋าย่าหยา ภูเก็ต
เกร็ดเล็กเกร็ดน้อย “วัฒนธรรมการแต่งงานชาวภูเก็ต – บ้าบ๋าย่าหยา” โดยคุณสมยศ ปาทาน